Jednym z niezbędnych elementów każdej apteczki jest koc termiczny. Jego zadanie jest proste: termoizolacja. Dla osoby poszkodowanej obecność tej cienkiej folii może stanowić różnicę między życiem a śmiercią. Czym jest koc termiczny, jak działa i jak poprawnie go użyć? Odpowiadamy poniżej.

Koc ratunkowy, czy folia NRC – czym właściwie są koce termiczne?

Jeśli zastanawiasz się nad wyborem jednego z tych dwóch produktów, z pewnością ucieszy Cię następująca informacja: koc ratunkowy i folia NRC to ten sam produkt. Figuruje on pod wieloma nazwami, wśród których najczęściej pojawiają się również: koc termiczny, koc termoizolacyjny, folia życia, folia ratunkowa, folia termiczna (lub izotermiczna), folia termoizolacyjna, czy też koc przeciwwstrząsowy. We wszystkich jednak wypadkach mowa o tej samej rzeczy – czyli właściwie o czym?

Jeśli pierwszy raz stykasz się z folią życia, może zaskoczyć Cię jej subtelna filigranowość – jak na produkt stosowany w trudnych nieraz warunkach wydaje się zbyt wrażliwy. Jego wytrzymałość jest jednak wystarczająca, by przynieść pomoc termiczną poszkodowanej osobie. Czym on jednak jest? Koc ratunkowy to bardzo cienka płachta wykonana z metalizowanego polipropylenu (czyli tworzywa sztucznego), która ma na celu ochronę poszkodowanego przed wyziębieniem bądź przegrzaniem. O ile konkretne produkty mogą się między sobą różnić, typowo rozmiar koca termicznego to 210 cm ⨯ 160 cm.

Jej techniczna nazwa, folia NRC, nie ma zatem wiele wspólnego z materiałem wykonania – jest to jedynie skrót od National Research Center (Narodowe Centrum Badań), będącej szacowną instytucją w USA, w której wyprodukowano rzeczony koc termiczny w latach 70. na potrzeby programów kosmicznych. Jak widać, badania nad Wszechświatem również mogą mieć zastosowanie w życiu codziennym!

Koc termoizolacyjny – jak działa koc termiczny?

Pomimo że niepozorny, koc ratowniczy okazuje się być niezastąpionym elementem apteczki – może bowiem zapewnić poszkodowanemu komfort termiczny. W jaki sposób tak cienki materiał tego dokonuje, a zatem – jak działa termiczny koc ratowniczy? Cały sekret tkwi w jego pokryciu. Powierzchnia koca termicznego jest bowiem metalizowana, co oznacza, że jest zdolna odbijać znaczną część promieniowania elektromagnetycznego w zakresie światła widzialnego (dlatego nie jest przezroczysty) i podczerwieni (czyli, inaczej mówiąc, po prostu ciepła) – tu blokowane jest nawet 90% promieniowania.

Promienie słoneczne mają zatem bardzo ograniczony dostęp do owiniętego kocem ratowniczym ciała; z drugiej strony oznacza to jednak, że również ich emisja poza obszar objęty kocem następuje znacznie wolniej – utrzymana zostaje zatem względnie stała temperatura organizmu poszkodowanego. Ponadto, koc termiczny zapewnia dodatkową izolację termiczną:

• zapobiegając nadmiernej konwekcji, czyli wywiewaniu powietrza cieplejszego z okolic skóry;
• ograniczając przewodzenie cieplne, czyli zmianę temperatury na skutek zetknięcia z innymi obiektami;
• zmniejszając parowanie, w trakcie którego skóra prędko się schładza.

Komu może przydać się folia termiczna? – termiczny koc ratowniczy, ale nie tylko

Koc termiczny ma niewątpliwe zalety, pozwalające mu uzyskać przewagę nad innymi środkami termoizolacyjnymi: jest niewielki (oczywiście po złożeniu – zwykle około 10 cm ⨯ 15 cm, do tego wygodnie płaski), a zatem łatwo go spakować do plecaka lub apteczki, a ponadto jest bardzo lekki (typowo w okolicach 60 g – mniej niż przeciętny batonik), co sprawia, że nawet nie zauważysz różnicy zabierając go ze sobą.

Kto w szczególności powinien zaopatrzyć się w ten produkt? Przede wszystkim:

• ratownicy medyczni: specjaliści od zdrowia i niesienia prędkiej pomocy od lat doceniają produkt, który jednocześnie może chronić przed przegrzaniem organizmu oraz utratą ciepłoty ciała, zależnie od potrzeb – a w trakcie akcji i innych sytuacjach awaryjnych (a także w okolicach operacji) nigdy nie wiadomo na co się trafi;
• turyści i wspinacze: zwłaszcza jeśli podróżują po rzadko odwiedzanych szlakach górskich, gdzie po upadku ze złamaniem grozi wychłodzenie (w zimie) lub stan przeciwny utracie ciepła (w lecie) zanim nadejdzie pomoc;
• sportowcy i aktywni plażowicze: intensywny wysiłek w niesprzyjającym termicznie środowisku może łatwo doprowadzić do wychłodzenia – koc termiczny pomoże temu zapobiec.

Koc ratowniczy – jak używać koca termicznego?

Poprawne wykorzystanie koca ratowniczego jest jednym z warunków dobrze udzielonej pomocy. Co warto wiedzieć na ten temat?

Folia życia – kiedy wskazane (lub nie) jest użycie koca termicznego?

Koc termiczny jest produktem, który należy stosować mądrze, aby nie doprowadzić do pogorszenia stanu osoby poszkodowanej. Kiedy użycie folii NRC jest wskazane? M.in. podczas przewozu jej do szpitala, podczas operacji (ciało szybciej traci ciepło), w przypadku wypadków w górach i w terenie, a także komunikacyjnych, podczas zawodów sportowych – wszędzie gdzie istnieje ryzyko hipotermii.

Są jednak również sytuacje, w których nie należy używać koca termicznego: jeśli w pobliżu znajduje się źródło ognia (ryzyko podpalenia), jeśli poszkodowany jest w kontakcie z urządzeniem elektrycznym (ryzyko porażenia), czy jeśli masz do czynienia z nadmiernym wychłodzeniem organizmu (koc już nie wystarczy).

Dwie strony płachty ratowniczej – którą stroną owijać poszkodowanego?

Koc ratunkowy na ogół jest dwustronny: jest złota oraz srebrna strona koca termicznego. Której strony użyć? Reguła mnemotechniczna jest prosta: jeśli poszkodowany wymaga schłodzenia, na zewnątrz powinna być skierowana strona srebrna (wyobrażamy sobie go jako kostkę lodu); w przypadku gdy poszkodowany wymaga ogrzania, na zewnątrz kierujemy złotą stronę (wyobrażamy go sobie jako słoneczko).

Co jeśli zapomnisz o tych zasadach? Różnica między obiema stronami jest niewielka (rzędu 20%) – w takiej sytuacji zastosuj zatem folię dowolną stroną, chroniąc organizm choć w pewnym stopniu. Kolory mają tu większe znaczenie w przypadku osób leżących w trudnym środowisku (o słabej widoczności – jak np. na śniegu, czy we mgle).

Ponowne owinięcie kocem termicznym? – ile razy może być stosowana folia ratunkowa?

Zasadniczo nie jest zalecane stosowanie folii NRC ponownie – jest to produkt jednorazowego użytku. Wynika to z faktu, że łatwo ją podrzeć (a zatem utraci swoje właściwości), a ponadto istnieje możliwość zanieczyszczenia go krwią pochodzącą z urazów.

Gdzie kupić koc termiczny? – źródła folii NRC

Pomimo że jednorazowy, koc termiczny nie zrujnuje Cię – jego cena to zwykle kilka złotych i możesz dostać go w większości sklepów z asortymentem medycznym. Jest również dostępny w naszych apteczkach i plecakach z wyposażeniem.